Πάνος Κατσιμίχας: Η τέχνη είναι από τη φύση της αναρχική
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Πάνος Κατσιμίχας: Η τέχνη είναι από τη φύση της αναρχική

SHARE THIS

Από τις 20 του μηνός και για τρία ακόμα Σάββατα (27/1, 3 και 10/2), ο Πάνος Κατσιμίχας ανεβαίνει στη μουσική σκηνή της Σφίγγας.

Μαζί του ο Δημήτρης Καρράς και οι Back Pages σε ένα αφιέρωμα στο Μπομπ Ντίλαν. Οι εμφανίσεις αυτές στάθηκαν αφορμή για μια συζήτηση με τον αγαπημένο τραγουδοποιό για θέματα που εκτείνονται, από το πολιτικό τραγούδι και το Μπομπ Ντίλαν, μέχρι την τραγουδοποιία, το hip hop και τη γενικότερη στάση ζωής του.

Τι προσφέρει η σκηνή σε έναν τραγουδοποιό, τριάντα (και περισσότερα) χρόνια μετά την πρώτη του επαφή μαζί της;
Για μένα η σκηνή ήταν πάντα ένα συνακολούθημα της τραγουδοποιίας. Και για οικονομικούς φυσικά λόγους, αλλά και γιατί αυτή η ζωντανή επικοινωνία με τον κόσμο μου έκανε καλό. Πρωτοανέβηκα στη σκηνή 20 χρονών, δηλαδή 13 χρόνια πριν εκδοθούν τα ΖΕΣΤΑ ΠΟΤΑ. Τώρα, 45 χρόνια μετά από ‘κείνη την πρώτη φορά, ανεβαίνω στη σκηνή μόνο όταν έχω πραγματικά κέφι. Κι επειδή το κάνω μ’ αυτή τη φιλοσοφία και μ’ αυτόν τον τρόπο, η σκηνή μου το ανταποδίδει προσφέροντάς μου, που και που, κέρασμα ένα σφηνάκι, με τη γεύση εκείνης της πρώτης φοράς. Νομίζω ότι αξίζει τον κόπο.

Τι προσφέρει η δισκογραφία σε έναν τραγουδοποιό, τριάντα (και περισσότερα) χρόνια μετά την πρώτη του επαφή μαζί της;
Η τραγουδοποιία είναι η δική μου προσωπική συχνότητα. Μέσω αυτής εκπέμπω και μέσα σ’ αυτήν, βρίσκομαι σε αρμονία με τον εαυτό μου. Είναι μια διαρκής άσκηση ζωής και αυτογνωσίας. Όλα αυτά και κυρίως η χαρά της δημιουργίας, είναι που σε σπρώχνουν να συνεχίζεις.
katspanaks01.jpg
Τι θα περιλαμβάνουν οι εμφανίσεις σας στη Σφίγγα και πως διαφοροποιούνται (αν διαφοροποιούνται) από παλαιότερες;
Για να αποφασίσω να κάνω μια καινούρια παράσταση, πρέπει να έχει μαζευτεί μέσα μου το κατάλληλο υλικό. Δηλαδή ένα τσουβάλι από σκέψεις, αισθήματα, καταστάσεις, τρέχοντα γεγονότα και ερωτηματικά που για τα απαντήσει το μυαλό μου ,πρέπει να τα τραγουδήσω. Τότε είμαι έτοιμος να κάνω μια καινούρια παράσταση. Το μόνο που μένει, είναι ένα σπίρτο που θα πυροδοτήσει όλο αυτό το υλικό. Πριν πέντε-έξι μήνες λοιπόν, το χειμώνα που μας πέρασε, άκουσα στην τηλεόραση τα νέα για τη βράβευση του Ντίλαν με το Νόμπελ ποίησης. Να’το το σπίρτο. Μου καρφώθηκε η ιδέα.

Θα κάνω ένα πρόγραμμα και θα εντάξω μέσα του ένα αφιέρωμα στο Ντίλαν. Υστερα το ένα έφερε το άλλο. Έτσι γίνεται πάντα. Αυτή η σκέψη με οδήγησε σε μια άλλη ενότητα που έχει τον τίτλο »Σήματα Μορς» και ξεκινάει με το ομώνυμο τραγούδι. Είναι μια ιστορία-πρόζα στηριγμένη πάνω σε 6 τραγούδια, που διηγούνται όλα μαζί μια εποχή, όπου μέσα της έζησα την εφηβεία και την ενηλικίωσή μου.
Αφού λοιπόν μιλάμε για το `60, `70,κι `80 είναι φυσικό, μέσα από αυτή την ενότητα να περνάνε όλα. Τα μπουζούκια, η χούντα, το λαϊκό τραγούδι, το ροκ και φυσικά τα δικά μας από το `85 και μετά.
Μέσα σ’ αυτή τη διαδικασία προέκυψαν έτσι εντελώς αυτόματα κάποια τραγούδια, που ήρθαν και ενταχθήκανε σαν από μόνα τους σχεδόν μέσα στην παράσταση. Τραγούδια ελλήνων τραγουδοποιών που εκτιμάω και μ’ αρέσουνε, όπως του Αγγελάκα, του Μάλαμα και των Active Member.
Ολα αυτά, εκτός από κάποια δικά του, θα τα ερμηνεύσει και θα τα παρουσιάσει ο Δημήτρης Καρράς, τραγουδοποιός της νεότερης γενιάς, που είναι πολύπλευρος και έχει μεγάλο ταλέντο. Το δε αφιέρωμα στο Ντίλαν, το ανέθεσα σε δυο αδέρφια Έλληνες, που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην Αυστραλία. Είναι ο Γιάννης και η Σοφία Τσέρου, ένα ντουέτο, που όταν παίζουν Μπομπ Ντίλαν, εμφανίζονται με το όνομα »Back Pages».
Aυτά τα παιδιά, μεταξύ των άλλων, δηλαδή των προσωπικών δίσκων που έχουν κάνει κλπ, ειδικεύονται κατά κάποιον τρόπο και στον Ντίλαν και αυτή η κοινή μας αγάπη για το Ντίλαν, τους έφερε στην παράσταση. Πιστεύω ότι θα τους απολαύσετε. Είναι πραγματικά σπουδαίοι. Ειδικά αυτοί που αγαπάνε και ξέρουν το Ντίλαν, πιστεύω ότι θα συγκινηθούνε. Αυτό είναι γενικά το κλίμα των εμφανίσεων στη Σφίγγα.

Τι σας έκανε να αποφασίσετε τα αφιερώματα στο Bob Dylan; Ποια η σημαντικότερη και πιο δυνατή ανάμνησή σας από εκείνη τη συναυλία στο Λυκαβηττό;
Πρώτον, γιατί όταν τον άκουσα για πρώτη φορά 16 χρονών, πήρα ακαριαία απόφαση να ζήσω τη ζωή μου μέσα στη μουσική. Και δεύτερον, γιατί πήρε το βραβείο Νόμπελ. Τώρα σχετικά με εκείνα τα δύο βράδια στο Λυκαβηττό, θυμάμαι δύο στιγμές. Η μία είναι όταν τον συνάντησα στο καμαρίνι του και του χάρισα μια φυσαρμόνικα κι ένα βιβλίο του Οδυσσέα Ελύτη, λέγοντάς του, ότι αυτός είναι ένας έλληνας ποιητής που πριν λίγα χρόνια πήρε το βραβείο Νόμπελ για την ποίηση. Και τη δεύτερη βραδιά, αφού τελείωσα εγώ το δικό μου μέρος, ήρθε το δεξί του χέρι, ο φύλακας άγγελός του ας πούμε, ένας δαιμόνιος νεαρός μάνατζερ, με έπιασε από τον ώμο ευγενικά, με ανέβασε πάνω στη σκηνή και με έβαλε να καθίσω δίπλα στο stage ηχολήπτη. Το έκανε γιατί με γούσταρε και ήθελε να με τιμήσει. Έτσι μου είπε τουλάχιστον. Τον είδα και τον άκουσα επί δυο ώρες και ήταν εκεί μπροστά μου σχεδόν στα δυόμιση μέτρα. Όταν γύριζε την πλάτη στον κόσμο, έβλεπα τον ιδρώτα να τρέχει στο πρόσωπό του.

Πώς θα χαρακτηρίζατε την απονομή του Νόμπελ σε εκείνον και πως τη δική του στάση σε σχέση με αυτό, αλλά και γενικότερα; Στην πιο πρόσφατη συναυλία του στη χώρα μας εμφανίστηκε αμίλητος και καθόλου επικοινωνιακός, σχεδόν σνομπ. Οφείλει ένας καλλιτέχνης να είναι προσιτός και ευχάριστος στη σκηνή;
Όποιος έχει παρακολουθήσει το Ντίλαν από τον πρώτο του δίσκο, τότε που ήταν δεν ήταν 20 χρονών, θα ξέρει ότι είναι ένας πολύ περίεργος άνθρωπος. Δεν ξέρω, ειπώθηκαν πολλά γι’ αυτή την απονομή. Πάντως, εγώ σαν Πάνος, συγκινήθηκα βαθιά. Ξαναλέω ότι όσοι ξέρουν το Ντίλαν από παλιά, γνωρίζουν ότι δεν ήταν ποτέ επικοινωνιακός. Δεν το έχει αυτό. Δεν ήταν δηλαδή από αυτούς που λένε ανέκδοτα στις παραστάσεις τους. Ο Ντίλαν είναι ένας πολύ παράξενος, κλειστός άνθρωπος, σχεδόν αυτιστικός. Δεν είναι σνομπισμός, πιστεύω ότι έτσι είναι η φύση του κι ο »τρόπος» του. Εξάλλου, κανένας δεν οφείλει τίποτα. Προσιτός κι ευχάριστος είσαι μόνο αν το έχεις μέσα σου, αν είναι στη φύση σου. Αλλιώς δεν είναι απαραίτητο. Ο Ντίλαν, είναι ένας άνθρωπος που το μισό του μυαλό είναι διαρκώς εδώ και το άλλο μισό είναι διαρκώς και συγχρόνως στο »αλλού». Είναι μια ιδιοφυΐα.

Αντίστοιχα, τι σχέση πρέπει να έχει το έργο με τη ζωή του καλλιτέχνη; Είναι απαραίτητο να συμβαδίζουν ή μπορεί ένας καλλιτέχνης να ζει μια εντελώς διαφορετική πραγματικότητα από εκείνη των τραγουδιών του;
Σύμφωνα με τη δική μου αντίληψη, το πιο φυσιολογικό θα ήταν αυτά τα δύο να συμβαδίζουν. Στην αντίθετη περίπτωση, έχουμε να κάνουμε ή με έναν μεγάλο απατεώνα ή απλά με έναν συμπαθέστατο σχιζοφρενή. Το δεύτερο το δέχομαι.

Ρωτήθηκε σε μια συνέντευξη του ο Διονύσης Σαββόπουλος γιατί δεν γράφει καινούργια τραγούδια και απάντησε πως μπορεί και να ήταν ως εδώ η δημιουργία για εκείνον. Καταλαγιάζει ο δημιουργικός οίστρος με την πάροδο των χρόνων κατά τη γνώμη σας; Τι είναι αυτό που μπορεί να κρατήσει ενεργό και ανήσυχο ένα δημιουργό;
Τη βρίσκω πολύ λογική αυτή την απάντηση του Σαββόπουλου. Εξάλλου κάτι θα ξέρει παραπάνω αυτός. Τώρα όσον αφορά στον οίστρο, σκέφτομαι ότι υπάρχουν δημιουργοί που συνέχισαν να γράφουν και να δημιουργούν, μέχρι τα γεράματά τους. Παράδειγμα ο Λέοναρντ Κοέν. Εξαρτάται από άνθρωπο σε άνθρωπο.
katspanaks03.jpg
Ποιος ο ρόλος της τέχνης, και ειδικότερα του τραγουδιού, σε εποχές δύσκολες, σαν την τωρινή, για την κοινωνία;
Η ιστορία διηγείται ουσιαστικά τα έργα του πολέμου και της σκοτεινής πλευράς του ανθρώπινου είδους. Μία ατέλειωτη διαδικασία αίματος και βίας, από την πρώτη στιγμή της εμφάνισής μας σ’ αυτόν τον πλανήτη, μέχρι σήμερα. Η τέχνη αντίθετα, είναι η ζωντανή εξιστόρηση των έργων της ειρήνης. Κατά περίεργο τρόπο, δεν έπαψε ποτέ να υπάρχει, ακόμα και στις πιο σκοτεινές και δύσκολες περιόδους της ιστορίας. Το ίδιο πιστεύω ότι θα γίνει και τώρα. Θα σταθεί δίπλα μας, θα μας παρηγορήσει και θα μας εμπνεύσει. Είναι στη φύση της, γιατί αυτή είναι η φύση μας. Την ίδια στιγμή, που μακελεύουμε ο ένας τον άλλον, κάποιος θα διηγηθεί, κάποιος θα ζωγραφίσει, κάποιος θα τραγουδήσει κάτι. Έτσι απλά και φυσικά, μόνο και μόνο γιατί το έχει ανάγκη και το ζητάει η φωτεινή μας πλευρά και κανένας δε μπόρεσε ποτέ, να το εμποδίσει αυτό. Είναι όπως λέει και ο ποιητής »κάτι βαθύ και ακατανόητο, σαν το κελάηδισμα ενός πουλιού στην ανάπαυλα της μάχης».

Έχετε τραγούδια ακυκλοφόρητα; Σε αυτή την εποχή, που η δισκογραφία πνέει τα λοίσθια, ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να επικοινωνήσει κανείς τα νέα του έργα;
Ναι φυσικά υπάρχουν τραγούδια ακυκλοφόρητα. Όταν έρθει η στιγμή και το αποφασίσω, θα τα εκδώσω. Όσον αφορά τώρα τον τρόπο με τον οποίο επικοινωνεί σήμερα κάποιος τα τραγούδια, με δεδομένο, ότι η δισκογραφία, δεν πνέει απλά τα λοίσθια, αλλά έχει πεθάνει, νομίζω δεν υπάρχουν άλλες επιλογές, από το διαδίκτυο και τις ζωντανές εμφανίσεις.

Ένας σπουδαίος στίχος του Άλκη Αλκαίου λέει: «τώρα χαμένος στων ονείρων μου το χάρτη, όλο ρωτάω πως τα ‘φερε έτσι η ζωή, αυτοί που φύγανε να με καλούν σε πάρτυ, κι αυτοί που ζούνε να μου λείπουν πιο πολύ». Σας λείπουν οι παλιοί; Τι σας λείπει από το παρελθόν της μουσικής πραγματικότητας; Σας καλούν σε πάρτυ οι νεότεροι; Ξεχωρίζετε κάποιους;
Κατά κάποιον περίεργο τρόπο, δε μου λείπει τίποτα. Ούτε οι παλιοί, ούτε τα πάρτυ των νεότερων. Όσο για το παρελθόν, ευτυχώς, έχω πολύ καλή σχέση με το χρόνο. Για μένα το παρελθόν είναι εδώ, και εξελίσσεται ακόμα, σε σχέση με το παρόν, αλλά και με το μέλλον. Τα έχω όλα αυτά μαζί σαν ένα πράγμα, μέσα στο μυαλό μου.

Στην εποχή που διανύουμε θα περίμενε κανείς να ευδοκιμεί το πολιτικό τραγούδι. Εντοπίζετε κάτι τέτοιο εσείς; Αν ναι, πείτε μου μερικά παραδείγματα. Αν όχι, γιατί λέτε ότι δεν ευδοκιμεί το είδος;
Το πολιτικό τραγούδι δεν υπάρχει γενικά όπως παλιότερα, αλλά υπάρχει πια, σχεδόν μόνο, μέσα στον κύκλο του hip hop. Εδώ και δέκα χρόνια ακούω διάφορους πιτσιρικάδες εδώ στην πλατεία στη γειτονιά μου, στο Internet, σε ντοκιμαντέρ που κάνουν έρευνες δρόμου, παίρνει τ’ αυτί μου κάποιες στιγμές πράγματα, που έχουν πολιτικό στίχο. Και αυτά είναι όλα hip hop. Τώρα μη με ρωτήσετε ονόματα, ούτε ξέρω ούτε θυμάμαι, πάντως υπάρχει και μάλιστα πολύ πράγμα. Το ‘χω ξαναπεί παλιότερα σε συνεντεύξεις μου αυτό. Μόνο μέσα στο hip hop θα βρεις πια πολιτικό τραγούδι και πολιτικό στίχο.

Είναι το πολιτικό τραγούδι μονοπώλιο της Αριστεράς;
Φυσικά όχι. Γιατί η τέχνη είναι από τη φύση της αναρχική και δεν υπογράφει συμβόλαια αποκλειστικότητας με κανέναν. Απ’ την άλλη πάλι βρε παιδί μου, φαντάζεσαι πολιτικό τραγούδι της δεξιάς; Θα είχα προσωπικά πολύ μεγάλη περιέργεια να ακούσω κάτι τέτοιο.

Αν κάποιος επιχειρούσε να σας χαρακτηρίσει σε σχέση με το ακροατήριο, θα χρησιμοποιούσε το χαρακτηρισμό «απόμακρος» ή «εσωστρεφής». Αποφεύγετε τη δημοσιότητα εδώ και χρόνια. Για ποιο λόγο λειτουργείτε έτσι; Είναι θέμα χαρακτήρα ή απόφασης ή και των δύο;
Ναι ακριβώς. Είναι θέμα και χαρακτήρα, αλλά και απόφασης.

Ποιοι είναι οι άνθρωποι που (παλαιότερα αλλά και σήμερα) ακούν πρώτοι τα καινούργια σας τραγούδια; Μπορεί η γνώμη τους να σας επηρεάσει στο βαθμό που να μην κυκλοφορήσετε τελικά κάποιο από αυτά;
Αν γράψω κάτι και είμαι 100% σίγουρος ότι είναι εντάξει, το εκδίδω χωρίς να ρωτήσω κανέναν. Αν όμως έχω αμφιβολίες, ο μόνος κι ο πρώτος που ρωτάω είναι ο Χάρης. Αυτός είναι κι ο μόνος που μπορεί να με προτρέψει ή να με αποτρέψει από το να εκδώσω κάτι για το οποίο δεν είμαι σίγουρος.
katspanaks4.jpg

πηγη ogdoo.gr

Πρόσφατα άρθρα
Κάρτες: Τι συμβαίνει κάθε φορά που πληρώνετε με κάρτα – Η «πίτα» των 170 δισ. ευρώ

Κάρτες: Τι συμβαίνει κάθε φορά που πληρώνετε με κάρτα – Η «πίτα» των 170 δισ. ευρώ

28 Μαρ 2024
Πού και πότε θα «αποκαλύψει» η Apple την στρατηγική για την ΑΙ

Πού και πότε θα «αποκαλύψει» η Apple την στρατηγική για την ΑΙ

28 Μαρ 2024
Ταινίες Πρώτης Προβολής: Τί θα δούμε αυτήν την εβδομάδα στους κινηματογράφους

Ταινίες Πρώτης Προβολής: Τί θα δούμε αυτήν την εβδομάδα στους κινηματογράφους

28 Μαρ 2024
Αυτές είναι οι πιθανές αιτίες κρίσεων στις σχέσεις

Αυτές είναι οι πιθανές αιτίες κρίσεων στις σχέσεις

28 Μαρ 2024
Τι συμβαίνει με τους λογαριασμούς στα social media όταν ο χρήστης «φύγει» από τη ζωή

Τι συμβαίνει με τους λογαριασμούς στα social media όταν ο χρήστης «φύγει» από τη ζωή

28 Μαρ 2024

Στην ίδια κατηγορία

Αντιπρόεδρος Google: Μοντέλα πρόγνωσης θα προβλέπουν τις πλημμύρες έως και 7 ημέρες νωρίτερα
17 Ιαν 2024

Αντιπρόεδρος Google: Μοντέλα πρόγνωσης θα προβλέπουν τις πλημμύρες έως και 7 ημέρες νωρίτερα

Συνέντευξη με την Αθανασία Καλογιάννη, σκηνοθέτρια των παραστάσεων «Ο μάγκας» και «Τα χρυσά κουπιά»
15 Δεκ 2023

Συνέντευξη με την Αθανασία Καλογιάννη, σκηνοθέτρια των παραστάσεων «Ο μάγκας» και «Τα χρυσά κουπιά»

Πήραμε συνέντευξη από το ChatGPT: Τι «σκέφτεται», τι «νιώθει» και… γιατί δεν φοβάται τον θάνατο
12 Σεπ 2023

Πήραμε συνέντευξη από το ChatGPT: Τι «σκέφτεται», τι «νιώθει» και… γιατί δεν φοβάται τον θάνατο